Case study
Sancta Maria
“Gezonde school met veel daglicht, verse lucht en aangename binnentemperaturen.”
Dat basisschool Sancta Maria in Gentbrugge aan een capaciteitsuitbreiding toe was, lag aan de basis van een nieuwbouw met 3 klassen waar plaats is voor ongeveer 75 extra leerlingen. Meteen de ideale gelegenheid om voortaan ook over een eigen refter en turnzaal te kunnen beschikken, want die waren tot 1 september 2016 niet voor handen. Een gezond en comfortabel binnenklimaat was bij deze nieuwbouw een absolute prioriteit.
“Het werd een modern gebouw met de sporthal en refter op het gelijkvloers en de 3 klassen op de eerste verdieping. Daar vonden 1 kleuterklas en 2 eerste leerjaren intussen hun vaste stek. Uiteraard moesten we voor dit nieuwbouwcomplex rekening houden met de normen die van kracht waren. Maar daarnaast waren we vooral ook zelf vragende partij voor ruime klassen met veel daglicht én gezonde binnenlucht, een eis die we deelden met de architecte. Dat heeft nu eenmaal ontegensprekelijk een effect op de concentratie en gezondheid van de leerlingen.”
Energiezuinig en onderhoudsvriendelijk ventileren op maat
Dat de ramen niet open konden, leek de directie in de eerste plaats vooral heel vervelend in de veronderstelling dat dit toch de basisvereiste is om verse lucht te kunnen binnenhalen. “Gelukkig werden er – naast de Invisivent raamverluchtingen boven de ramen die daarvoor zorgen – ook grote raamroosters voorzien die het extra verluchten van de klassen toch perfect mogelijk maken,” weet Aline Noyelle. “Ik merk dat de leerkrachten die luiken trouwens heel vaak openen tijdens de speeltijden of de lessen zelf. Die extra instroom van verse lucht is nu eenmaal geen overbodige luxe in een klas met gemiddeld 20 kinderen. Dat merk je maar al te goed in oudere lokalen, waar na een uurtje les wel vaak dringend nood is aan verse lucht. Ook de preventieadviseur drukte ons bij het ontwerp van dit nieuwe gebouw het belang van gezonde binnenlucht op het hart. En dus zijn we blij dat we toch naar wens verse lucht kunnen binnenhalen zodat de leerlingen niet ‘in een gesloten doos’ hoeven te vertoeven.”
Dat dat kan, heeft het nieuwe schoolgebouw van Sancta Maria – naast de raamverluchtingen enerzijds – ook te danken aan de Healthconnectoren van Renson. Die ventilatiekleppen waarmee elk nieuw klaslokaal uitgerust is, zijn aangesloten op de centrale ventilatie-unit. Ze zijn uitgerust met sensoren die continu het CO2-gehalte in de binnenlucht meten en op basis daarvan het afvoerdebiet van de vervuilde binnenlucht regelen. Dat zorgt ervoor dat er per (klas)lokaal enkel dan meer geventileerd wordt, wanneer er leerlingen aanwezig zijn. Wanneer er niemand aanwezig is, gaat het ventilatiedebiet automatisch terug naar z’n minimum stand waardoor er geen onnodige energie verloren gaat.
“Dat scheelt een enorme slok op de borrel wat het verbruik betreft, aangezien er enkel geventileerd wordt wanneer nodig. Daarnaast is het ook mooi meegenomen dat het onderhoud van dit ventilatiesysteem tot een minimum beperkt blijft,” vult Mieke Vrindts aan. “En dus bleek dit veruit het meest geschikte systeem op maat van deze school. Door de nieuwste ontwikkelingen op de voet te volgen kunnen we op het vlak van technieken in ieder geval meedenken aan een oplossing op maat van elk gebouw en elke bouwheer.” Volgens Aline Noyelle zijn de leerkrachten trouwens zeer te spreken over de binnenluchtkwaliteit in de nieuwbouw: “Ze horen niks van het systeem terwijl ze toch echt het verschil merken: zelfs met veel kindjes in de klas blijft het er toch steeds aangenaam vertoeven.”
Aangename binnentemperaturen
Aline Noyelle: “Het vroeg wel wat afstemmingswerk om de temperatuursregeling voor vloerverwarming af te stemmen op de toevoer van verse lucht via de raamroosters en afvoer via de Healthconnectoren, maar in de praktijk vormt dat intussen geen enkel bezwaar meer.” De raamroosters kunnen op warme dagen bovendien ook dienen om de gratis koelere nachtlucht binnen te halen om oververhitting tegen te gaan. “Naast de extra verse lucht overdag, zijn die inderdaad vooral ook heel handig om intensief te ventileren door op warme dagen ’s nachts open te zetten,” beaamt Mieke Vrindts. “De koelere lucht zorgt ervoor dat de temperatuur kan zakken tegen ’s morgens, terwijl de school toch ‘afgesloten’ blijft en ook muggen geen weg naar binnen vinden. In combinatie met screens draagt dat op een natuurlijke manier mee bij tot aangename binnentemperaturen, zelfs op warme (na)zomerdagen.”
De meerwaarde van een strak design
“Wat me vooral ook heel erg bevalt,” sluit Aline Noyelle nog mee af, “is het design van alle onderdelen van het ventilatiesysteem. Voor deze nieuwbouw besloten we voor een industriële look te gaan en dit past perfect in dat totaalconcept. De ventilatiekanalen en Renson Healthconnectoren werden dan ook bewust niet ingewerkt achter een verlaagd plafond. De lamellen voor de grote raamroosters dragen dan weer mee bij aan de strakke buitenlook.” Mieke Vrindts sluit zich daarbij aan: “techniek is heel belangrijk, maar kwaliteit, duurzaamheid en het esthetische spelen een minstens even belangrijke rol.”
Renson Healthy School Concept
Project: Basisschool Sancta Maria, Gentbrugge
Status: nieuwbouw met 3 klassen, refter en turnzaal
Architecte: Mieke Vrindts
Leverancier: Invisivent raamverluchtingen, ‘nachtkoeling’-raamroosters, Healthconnector
Ventilatiekleppen: Renson
Goede binnenluchtkwaliteit en thermisch comfort zorgen ontegensprekelijk voor betere leerprestaties en minder ziekteverzuim. Bij renovatie- of nieuwbouwplannen van scholen is het dan ook belangrijk om niet enkel te focussen op energiebesparende maatregelen, maar ook en vooral te zorgen voor een gezond en comfortabel binnenklimaat voor personeelsleden en leerlingen.
Continue en gecontroleerde ventilatie is op dat vlak een basisvoorwaarde. Via zelfregelende Invisivent ventilatieroosters boven de ramen komt er steeds op een natuurlijke manier voldoende verse lucht de klassen binnen. De Healthconnector van Renson zorgt op zijn beurt dan weer voor de gecontroleerde afvoer van de vervuilde binnenlucht per klaslokaal. Die slimme fijnregelingsklep monitort via een CO2-sensor 24/7 de binnenluchtkwaliteit om in combinatie met een drukgestuurde (dak)ventilator het ventilatieniveau automatisch af te stemmen op de behoeften van de aanwezigen.
Ook temperatuur speelt een belangrijke rol. Om op warme dagen te voorkomen dat het in de klas broeierig heet wordt (waar de concentratie onvermijdelijk onder lijdt) is buitenzonwering de meest efficiënte oplossing om de zon tegen te houden nog voor die het glas kan raken. Ook extra raamroosters die ’s nachts grote hoeveelheden koelere lucht binnen laten, zorgen er op een natuurlijke en gratis manier mee voor dat de binnentemperaturen in warme perioden aangenaam blijven, ook zonder airco.
“In overleg met het schoolbestuur en de directie werden de verschillende ventilatiesystemen besproken (C+ of D). Aangezien men niet kon garanderen dat een balansventilatiesysteem (D) ononderbroken onderhouden en nagezien zou kunnen worden (wat een vereiste is voor een optimale werking en gezond binnenklimaat), werd uiteindelijk gekozen voor een vraaggestuurd C-systeem met natuurlijke toevoer van verse lucht via raamverluchtingen en mechanische afvoer van vervuilde binnenlucht. Wij zien het daarbij absoluut als onze taak om daarin voldoende te informeren en correct te adviseren zodat de bouwheer een juiste keuze kan maken. ”